Dit moet je weten over het nieuwe systeem voor box 3

De Belastingdienst is bezig met een systeem waarmee belastingplichtigen hun werkelijke rendement in box 3 kunnen doorgeven. Dit komt omdat de Hoge Raad heeft bepaald dat de huidige box 3-heffing discriminerend kan zijn. Het nieuwe systeem gaat naar verwachting op zijn vroegst in 2027 in. In de tussentijd ontwikkelt de Belastingdienst een online formulier (OWR formulier) voor belastingplichtigen om hun werkelijk rendement op box 3-vermogen aan te geven. Dit formulier komt volgens planning juni 2025 online. In oktober dit jaar ontvangen belastingplichtigen daarom een informatiebrief. In deze blog zetten we de ontwikkelingen en planning voor je op een rij.
 

Hoe zit het ook alweer met box 3?

Eind 2021 heeft de Hoge Raad het huidige systeem voor het belasten van spaargeld en beleggingen verworpen. De overheid heeft dit vervolgens proberen te herstellen met nieuwe wetgeving (de herstelwet) voor de jaren 2017 tot en met 2022 en een tijdelijke wet (de overbruggingswet) voor 2023 en verder. Maar in juni 2023 oordeelde de Hoge Raad dat deze wetten nog steeds discriminerend zijn als het werkelijke rendement lager is dan het forfaitaire rendement. 

Daarom moeten belastingplichtigen de mogelijkheid krijgen om hun werkelijke rendement aan te tonen, zodat ze alleen belast worden over dit lagere bedrag.
 

Wat valt onder werkelijk rendement?

Voor er überhaupt bepaald kan worden of belastingplichtigen te veel belasting hebben betaald in box 3, moet er eerst duidelijk gedefinieerd worden wat er onder ‘werkelijk rendement’ valt. De Hoge Raad heeft hier al richtlijnen voor gegeven, zoals het berekenen van rendement per jaar zonder inflatiecorrectie. De overheid voegt hieraan toe dat ze uitgaan van het 'kasstelsel', wat betekent dat bijvoorbeeld rente op spaargeld dat in 2023 wordt bijgeschreven, telt als rendement voor 2023, ook al was het bedoeld voor 2022.

Maar er zijn nog knopen door te hakken voor we spreken van een uiteindelijke definitie. Bijvoorbeeld hoe je de waardeontwikkeling van een huis bepaalt als het gedurende het jaar wordt gekocht of verkocht. Het kabinet verwacht in augustus klaar te zijn met de definitie van het werkelijk rendement,  waarna de Belastingdienst het OWR-formulier kan afronden. Het is de bedoeling dat dit formulier automatisch verwerkt wordt, maar of dit lukt met de ICT uitdagingen van De Belastingdienst is nog de vraag. 
 

Planning voor de hersteloperatie

1. Oktober 2024: Informatiebrieven worden verstuurd naar belastingplichtigen die mogelijk in aanmerking komen voor compensatie. Hierin staat wat je moet doen en hoe het traject eruitziet.
2. Juni 2025: Het OWR-formulier komt online. De Belastingdienst stuurt een herinnering dat je het formulier kunt invullen.
3. Vierde kwartaal van 2025: Vaststelling van de definitieve aanslagen inkomstenbelasting voor de jaren 2021 tot en met 2024.
4. Tweede kwartaal van 2026: Vaststelling verminderingsbeschikkingen voor de jaren 2017 tot en met 2024.
5. 2027: Invoering nieuwe stelsel voor de belastingheffing in box 3.

 

Kosten en begroting

Staatssecretaris Idsinga van Financiën heeft aangegeven dat de kosten voor deze operatie in de begroting moeten worden opgenomen. Het vorige kabinet schatte de kosten op minstens € 4 miljard. Hoe de nieuwe regering deze kosten gaat dekken, wordt in augustus besloten en bekend op Prinsjesdag.
 

Blijf op de hoogte

Wil je op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen rond box 3 en ander belastingnieuws? Volg ons dan op LinkedIn. Behoefte aan financieel advies of administratieve hulp? Neem dan contact op.